Paus over klimaat: de bal ligt bij de mens

Een flinke schep erbovenop. Dat is wat paus Franciscus doet met zijn nieuwste brief over het klimaat: Laudate Deum. Volgens hem is er veel te weinig gebeurd sinds het verschijnen van zijn eerdere klimaatoproep Laudato Si’ in 2015. Hij roept op tot concreet handelen, te beginnen op de VN-klimaattop in Dubai. 

De paus citeert in Laudate Deum ook Latijns-Amerikaanse bisschoppen die bij elkaar kwamen op de Synode over de Amazone: ‘Aanvallen op de natuur hebben gevolgen voor het leven van mensen’. 

En hij refereert aan Afrikaanse bisschoppen die stellen dat klimaatverandering niet langer een secundaire of ideologische kwestie is, maar een drama dat ons allen schaadt en ‘een tragisch en treffend voorbeeld van structurele zonde’ zichtbaar maakt.

Het gevolg van een menselijke levensstijl op aarde met gebrek aan eerbied voor natuur en ecologie, Gods Schepping, waar de mens deel van is.

Jurijn Timon de Vos van de Laudato Si’ Alliantie NL: ‘Wat de paus zegt, is dat de mens verantwoordelijk is voor de klimaatcrisis. Bij de mens ligt dus het probleem, maar óók de oplossing.’

Tegen technische innovaties als stoplap

Volgens paus Franciscus is er geen ontkennen meer aan. De mens heeft de huidige klimaatcrisis veroorzaakt en verergerd.

De paus is vooral kritisch op het zogenaamde ‘technocratisch paradigma’. Hiermee bedoelt hij het geloof in losse technologische innovaties, als oplossing voor de klimaatcrisis. In werkelijkheid helpen deze verbeteringen alleen de rijken en mensen met macht.

Ondertussen lijden de meest kwetsbaren dagelijks onder de gevolgen van klimaatverandering.

De Vos: ‘Dit is zoals we paus Franciscus kennen: hij neemt het op voor de zwakkeren en ontziet de machtigen niet.’

Gezamenlijke aanpak – nu het nog kan

Wat is dan wel de oplossing? Volgens Mgr. De Korte, bisschop van ’s-Hertogenbosch en bestuurslid van de alliantie, doet paus Franciscus een hartstochtelijke oproep aan de wereldgemeenschap: Maak gezamenlijk vaart en pak de klimaatcrisis versneld aan. ‘De paus spreekt als geestelijk en moreel leider. Dat komt tot uitdrukking in de titel van zijn brief, Laudate Deum (‘Prijs God’). God is de Schepper en eigenaar van deze wereld.’

Laudate Deum steekt hoog in en richt zich op de aanstaande VN-klimaattop in Dubai. Volgens de paus moet de COP28 een keerpunt worden: met afspraken die écht werken en die écht worden nagekomen én met sancties bij overtredingen.

In tijden dat landen vaker kiezen voor hun eigen belang, breekt de paus ook een lans om samen op te treden. Alleen via internationale samenwerking valt een verergering van de klimaatcrisis te voorkomen.

Laudate Deum in Nederland

De komende tijd zal de Laudato Si’ Alliantie NL vol inzetten op de verspreiding van Laudate Deum.

Als activeringsorganisatie deelt de alliantie deze boodschap onder een breed publiek: van de Vrije Universiteit tot het evenement Groengelovig tot het Bisdom Roermond.

Ook wordt samen met alliantieleden Socires en Vastenactie een webinar voorbereid. Dit webinar over Laudate Deum vindt plaats op 3 november om 14.00 uur. Aanmelden kan alvast op www.laudato-si.nl/laudate-deum. De Vos hoopt op veel belangstelling, ook van niet-katholieken: ‘In de geest van de brief geldt: iedereen is welkom!’

Online is de Engelse vertaling van Laudate Deum al beschikbaar. U vindt die Engelse tekst door hier te klikken.

Laudato Si’ Alliantie NL werkt vanuit de milieu-encycliek Laudato Si’ van paus Franciscus. De alliantieleden dragen samen bij aan verduurzaming van de samenleving, met bijzonder oog voor kwetsbare mensen en natuur. In samenwerking met diverse christelijke partners verspreiden zij de boodschap en organiseren zij bezinnende activiteiten, zoals een cursus tot groen leider.