In dagblad Trouw een serie artikelen over ‘De staat van katholiek Nederland’. Een staat die niet tot vrolijkheid stemt behalve voor wie een hekel heeft aan de Kerk.
U kunt die hele serie artikelen van Trouw vinden via deze link.
Wie een beetje thuis is in een parochie las in de serie van Trouw niet veel nieuws. Wel de bevestiging van wat u ter plaatse waarneemt en wellicht vreest voor de toekomst.
Voor de Nederlandse Kerk is de nieuwe tijd aangebroken, de profetentijd! Ook onderdeel van Gods heilsplan, welkom in dit nieuwe tijdperk. Niks mis mee, als je het maar gebruikt.
Ooit was contrareformatie de katholiek reactie op reformatie. Herstructurering en zuivering van de Kerk om beter en groter terug te komen. De nieuwe profetentijd biedt die kans ook.
Deze profetentijd mogen we ook in geloof leven, ervaren en ervan leren. Om betere christenen te worden. Een veel betere Kerk van Jezus!
Het vraagt wél een andere houding van de Kerk. Dat begint bij niet alleen bezig zijn met binnenkerkelijke zaken. Ambtsdragers die religieuze leiders, Gods profeten durven en willen zijn. Dat is iets anders dan kerkelijke ambtenaren of religieuze dienstverleners van het type “U vraagt, dus ik doe het.”
Om de serie artikelen over ‘De staat van katholiek Nederland’ compleet te maken zette het dagblad onderzoeksbureau I&O Research aan het werk. Dat concludeerde een diepe kloof tussen Nederlandse katholieken en kerkleiding. De krant bracht 4 februari een interview met de bisschoppen dr. J.H.J. van den Hende (Rotterdam) en dr. G.J.N. de Korte (Den Bosch). Het hele interview kunt u hier lezen.
Waar kranten ook sores hebben is het jammer dat Trouw geld uitgaf voor onderzoeksbureau I&O Research. Voor dat onderzoeksbureau was dat natuurlijk wel leuk.
Ruim voor de Gezinssynode (2014, Rome) was wereldwijd de kerkelijke enquête naar de geloofszin (sensus fidelium) van de gelovigen. Wellicht hebt u meegedaan?
Resultaten van de Nederlandse editie werden niet gepubliceerd. Uitslagen van de Duitse en Belgische edities waren toen vindbaar op internet.
Ik vermoed dat de Nederlandse uitslag niet veel afweek van Duitse en Belgische edities. Die twee (en andere) edities gaven aan wat gelovigen en pastores al wisten: qua seksualiteit, (anti)conceptie en relatievorming staat het leven van de gemiddelde katholiek haaks op de kerkelijke leer.
Dat was in 2014 al pijnlijk duidelijk. Daar was geen I&O Research voor nodig!
In het interview met Trouw merken beide bisschoppen terecht op dat tijdsgeest niet de waan van de dag moet zijn. De waan van de dag is vluchtig. Is morgen al verruild voor de waan van die dag.
Niet iedere tijdsgeest heeft iets met christelijk geloof. Het staat er soms haaks op. Toen onze samenleving bepaald werd door rangen en standen (dat ook opleidingsniveau van kinderen bepaalde) waren uitvaarten ook 1e klasse, 2e klasse en 3e klasse. Ook in de Kerk. Met kennis van nu: onzinnig en weinig christelijk.
Een bisschop zegt in het interview: ‘Wij zijn natuurlijk ook de hoeders van de traditie. Er worden nu in onze westerse samenleving keuzes rond de seksuele ethiek gemaakt, die afwijken van de katholieke visie op huwelijk en seksualiteit. Ik vind dat je moet nadenken wat dit voor de kerk betekent.’ Geen woord Latijn en helemaal waar!
Ook de wereldlijke samenleving koestert tradities. Zet die bij veranderende tijdsgeest en omstandigheden ook niet onweersproken overboord. Zie Zwarte Piet. Iemand roept ‘Kick Out Zwarte Piet’ en “blokkeerfriezen” verstoren het ritje van wie het roept. Ondertussen… is die traditie echt aan het veranderen!!
Zwarte Piet was in mijn kinderjaren een griezel. Hij sloeg met de roe, deed zout in de schoen van wie stout was of nog erger hij nam je in de zak mee naar Spanje waar je tot pepernoten werd vermalen. Naargeestige pedagogiek die Zwarte Piet nu vreemd is.
Zelfs die traditionele Nicolaas ging met de tijdsgeest mee: hij is ook ontkerkelijkt. De enige bisschop die ik nooit over Jezus hoor. Niemand die daartegen protesteert, ook geen “blokkeerfries”. Vreemd.
Traditie is zelden gewapend beton. Langzaam maar gestaag is die in beweging, gewenst of niet. Kijk naar Zwarte Piet. Voorbij eigen al of niet gewaardeerde tradities zijn er landen waar Zwarte Piet niet de straat op kan. Zij hebben cultureel andere mores, ook andere problemen.
Jezus waarschuwde zijn leerlingen: ‘Let op, wacht u voor het zuurdeeg van de Farizeeën en het zuurdeeg van Herodes!’ (Marcus 8, 15b) Woorden die christenen van alle kerkelijke niveaus en stromingen zich mogen aantrekken!
De partij van de Farizeeën en Herodes, zijn familie en aanhangers waren geen natuurlijke bondgenoten. De ene partij vroom als maar kan, de ander zo heidens (seculier) als maar kan. Toch Jezus’ waarschuwing voor beide partijen.
Het zuurdeeg van de Farizeeën: wettisch formele en harteloze vroomheid die geen ruimte biedt aan ‘verloren schapen’. Zich meer bekommert om eigen heil. Het zuurdeeg van Herodes: de machtswellust die over lijken gaat en opportunistisch meedeint op de waan van de dag.
Een mens kan ook een mix zijn van Farizeeër en Herodiaan. Afhankelijk van wat te pas komt of hoe het humeur is.
Wetend dat er ook katholieke Farizeeën en katholieke Herodianen zijn verwoordde paus Franciscus het eigentijds. Namelijk dat wij twee verleidingen moeten weerstaan: vijandige inflexibiliteit en je niet door God willen laten verrassen en al het eigentijdse goed en mooi vinden maar ondertussen Gods Woord negerend.
‘Ik vind dat je moet nadenken wat dit voor de kerk betekent.’, aldus het interview in Trouw.
Behorend tot die Kerk wil ik dat als domme pastoor doen. ‘Domme pastoor’ is geen uiting van minderwaardigheidscomplex. Ik ben zielzorger niet de grote theoloog of kerkjurist. Dat wil ik niet zijn! Het biedt mij namelijk niet de verlossing. Jezus léven mijn eigen leven maken met daarbij (onverdiend) Gods goedheid ofwel genade: dát biedt verlossing.
Wij zijn samen Jezus’ Lichaam, de Kerk. Ik ben niet de hersens, niet de zuiverende nieren, niet het hart, niet de maag en ook niet het been. Het lichaam heeft ook een kleine teen. Of ben ik de likdoorn op die kleine teen? Zodat het lichaam verneemt dat er een kleine teen is.
In twee vervolgblogs mijn denken over wat in het interview van Trouw voorbijkwam: homoseksualiteit, vrouwelijke en gehuwde priesters. In het verlengde daarvan: de staat van onze zusterkerken en wat hét probleem van christelijk Europa kan zijn.
Ruim 7 jaar na die wereldwijde kerkelijke enquête naar de geloofszin van de gelovigen en net zo’n periode na die Gezinssynode - als schuivende kerkelijke panelen - is mijn denken niet te
vroeg.
De lezer moet niet vooronderstellen dat ik dé hapklare antwoorden heb. Dan zou ik Jezus’ waarschuwing en de vingerwijzing van de paus negeren.