Overweging 12 juni 2013 voor het radioprogramma Prelude van Omrop Fryslân
Ieder mens zal het als kind wel eens belerend uit de mond van een volwassene gehoord hebben: "Samen spelen, samen delen!" Spelende kinderen ontdekken vroeg of laat dat delen helemaal niet zo fijn is als volwassenen zeggen.
Delen kan het kinderspel verzieken; is bron van oprechte kinderlijke ergernis en oogst ruzie en tranen met tuiten. "Samen delen is fijn!", als kind had ik mijn bedenkingen bij die mooie zoete woorden.
Al klinkt ontelbare keren vanaf de kansel dat delen fijn is..... al knikt iedereen instemmend.... eenmaal volwassen heb ik ontdekt, dat medevolwassenen het ook niet écht menen dat delen fijn is. Vrome christelijke prietpraat dat niet aansluit op gelovig leven in het leven van alle dag.
Als delen zo fijn is? Waarom heb ik in Den Haag nooit demonstranten gezien die als eersten financieel willen inleveren. Economische tegenslagen, overheidsbezuinigingen, herverdelen van welvaart gaat altijd samen met onrust en stampij. Delen was toch zo fijn?
Toch is er een goede reden om met elkaar te delen, ook al doet het pijn. God deelt met ons! God deelt met ons tijd, ruimte en leven. God deelt met ons de vruchten van zijn aarde. In al die miljarden mensen mag ik kinderen van God herkennen met dezelfde behoeften, wensen en verlangens als u en ik. Dat is de diepzinnige reden om pijnlijk te delen.
Een boodschap die moeilijk te verkopen is; zeker door politici het zelf er goed van nemen, zichzelf ontzien bij de bezuinigingen en, zoals onlangs ergens, een wethouder die op kosten van de gemeenschap per taxi naar de kroeg gaat en met een leuke wachtgeldregeling wordt afgevloeid.
Een paar weken geleden werd onze samenleving een spiegel voorgehouden. De babyvoeding van Nutricia was nauwelijks te krijgen. Vervelend voor moeders en zuigelingen.
Bleek 'onze' Nutrilon naar China te gaan. Er zijn ruim1,3 miljard Chinezen, dus zijn in dat land heel veel babyflesjes te vullen en in dat land zit tegenwoordig ook nog het geld. Een Nederlandse krant noemde het immoreel en in de Tweede Kamer werden serieuze vragen gesteld.
Immoreel? Dat neem ik graag aan maar mag ik het ook een koekje van eigen deeg noemen?
Tientallen jaren hebben wij, met ons geld en met onze consumptie, zelf het grootste deel van de wereldvoedselvoorraden opgekocht en verbruikt. Naast drie goede maaltijden per dag, de nodige tussendoortjes: snacks, hapjes, snoepjes, amuses en wat al niet meer. De gemiddelde Nederlander schijnt jaarlijks 77 kilo eetbaar voedsel bij het afval te gooien. Waar olie prijzig werd hebben we ook nog ontdekt dat graan als biobrandstof kan worden gebruikt. Nooit heb ik iemand horen zeggen dat het
allemaal immoreel is. Wat hebben u en ik overgelaten voor de inwoners van Mali?
De modieuze kleding die u en ik dragen wordt grotendeels in Bangladesh gemaakt. Bekende merken en grote kledingketens houden eensgezind Bangladesh aan het werk. Het kledingstuk dat hier € 40,00 kost wordt daar (all in) voor zo'n € 4,00 gemaakt.
Zo scherp geprijsd, zo voor een dubbeltje op eerste rang dat een confectiefabriek letterlijk bezweek. Armzalige werknemers die 12 uren per dag, 6 dagen per week ploeteren voor een dagloon van € 1,00 werden verpletterd. Ja, daar in Bangladesh moeten ze meer aan fabrieksveiligheid doen! Van welk geld? Niemand hoor ik iets zeggen over ons eigen immoreel gedrag. Los van Sunil en Omo: hoe schoon zijn mijn en uw kleren eigenlijk?
Sinds het aantreden van paus Franciscus is het drukker dan druk op het Sint Pietersplein; de gelovigen passen niet eens meer op het grote plein en luisteren op het plein en de straat voor het Sint Pietersplein naar zijn woorden. De man, lééft het woord van Jezus. Zijn woorden én daden - de eenvoud zelve - vallen samen. Paus Franciscus noemt verspilling van voedsel diefstal van de armen. Al zien we de bestolen slachtoffers niet, hij heeft wel gelijk. Ook noemt de paus armoede geen sociale zaak maar een immorele zaak. De man heeft gelijk, en zijn boodschap wordt gelet op het groeiend aantal toehoorders geaccepteerd. Hoera!
In Amsterdam kunnen we ons vergapen aan veel moois dat tijdens de Gouden Eeuw tot stand is gekomen. Al is het toen voor een groot deel gefinancierd met de winst op slavenhandel. Nu loopt onze Diamanten Eeuw op haar laatste benen. Pijnlijk te ontdekken dat onze Diamanten Eeuw voor een groot deel gebouwd is op vormen van moderne hedendaagse slavernij. Ik had als kind ongelijk: samen spelen, samen delen is ECHT fijn!