Normaal is het zomers komkommertijd. Een vakantieperiode waarin weinig gebeurt. Deze zomer was er voldoende warmte én water om die komkommer goed te laten groeien. Het land schrikte op toen Peter R. de Vries 6 juli op straat werd neergeschoten. Een journalist met faam, die zich in talrijke cold cases vastbeet. Het was internationaal nieuws.
Als geloofsgenoten van Titus Brandsma zijn wij het, als Kerk en individuele gelovigen, aan onze stand verplicht onze mond te openen als journalisten en de andere voorvechters van Recht (met hoofdletter) om het leven worden gebracht, worden bedreigd of vervolgd.
De Friese pater Titus Brandsma O.Carm. was als priester maatschappelijk betrokken: in de katholieke emancipatiebeweging van zijn tijd, het katholiek onderwijs én de journalistiek. Hij leverde zijn aandeel in modernisering van de pers, verbetering van de werkomstandigheden van journalisten, ijverde voor een journalistenopleiding.
Autoritaire regeringen willen een stevige greep op de pers om met censuur tegengeluid in de kiem te smoren. Pater Titus verzette zich tegen een autoritaire greep op de katholieke pers; de nationaalsocialistische invloed van de bezetter. Gearresteerd ging hij van de gevangenis in Scheveningen via kamp Amersfoort naar Dachau. In het kamphospitaal 26 juli 1942 de injectie die – willens en wetens - een einde maakte aan het leven van pater Titus.
Het aantal landen, met autoritaire regimes die geen tegenspraak dulden, waar journalisten en bloggers ten dode toe vervolgd worden stijgt. Zelfs Europa heeft landen waar journalisten raadselachtig de dood vinden of via lepe wetgeving persvrijheid wordt beknot. Ik hoef geen land te noemen: u kent ze of had ze kúnnen kennen. Daarnaast de criminelen, de onderwereld die journalisten het zwijgen opleggen.
Een compleet nieuw verschijnsel: burgers die als miniatuur potentaat willen bepalen wie wel of niet waarover kan berichten. In ons eigen land journalisten en persfotografen bedreigd, lastiggevallen en aangevallen door burgers. Kerkganger op Urk zijn was nog geen garantie voor beschaafd gedrag.
Een samenleving gebaseerd op leugens is gedoemd ten onder te gaan. Aan journalisten de eervolle taak leugens aan het daglicht te brengen, waarheid te schrijven. ‘Waarheid? Wat is waarheid?’, vroeg Pontius Pilatus schijnheilig.
Waarheid is niet per definitie wat u, ik of wie dan ook gráág zouden horen. ‘De waarheid zal u vrijmaken’, aldus Jezus. (Joh. 8,32b). Dat werd ons ook voorgehouden door onze bisschop toen de bagger van misbruik in de Kerk via journalisten aan het daglicht kwam. Pijnlijk, om je dood te schamen maar terecht! ‘Want er is niets geheim dat niet openbaar wordt, en niets verborgen dat niet bekend wordt en aan het licht komt.’ (Luc. 8,17)
Als de tekst, het geluid van een journalist niet bevalt? Dat is voor een fatsoenlijk mens, en zeker voor de christen, geen reden om agressief te worden. Elke beroepsgroep kent mensen die slecht presteren, die je slecht liggen. Presteren we zelf altijd op niveau? ‘De waarheid zal u vrijmaken.’ Kwaad, of vermeend kwaad, met kwaad vergelden is een ellendige spiraal.
Jezus maakte al duidelijk dat het kwaad van moord eerder begint dan het moment waarop de trekker wordt overgehaald. ‘Jullie hebben gehoord dat tot de oudsten gezegd is: U zult niet doden. Wie doodt, zal uitgeleverd worden aan het gerecht. Maar ik zeg jullie: ieder die zijn broer een kwaad hart toedraagt, zal uitgeleverd worden aan het gerecht. Wie “leeghoofd” zegt tegen zijn broeder zal uitgeleverd worden aan het Sanhedrin. En wie “‘domkop” zegt, zal uitgeleverd worden aan het hellevuur.’ (Mat. 5, 21-23) Daar is geen woord Frans, Spaans of Chinees bij.
Zalige Titus Brandsma, bid voor ons!